โฉนดที่ดินคืออะไร มีกี่ประเภท สรุปครบที่นี่

ที่ดินทุกผืนที่มีเจ้าของจะมีเอกสารที่เป็นตัวแทนสิทธิในการครอบครอง เรียกว่า โฉนดที่ดิน แต่ใช่ว่าทุกโฉนดจะสามารถทำการซื้อ ขาย หรือโอนกรรมสิทธิ์ได้ทุกฉบับ สำหรับใครที่กำลังมองหาที่ดินทำเลทอง ไม่ว่าจะซื้อเพื่อปลูกบ้านหรือซื้อเพื่อเก็งกำไร อย่าเลื่อนผ่านบทความนี้ Living Insider มัดรวมเรื่องที่ต้องรู้เกี่ยวกับโฉนดที่ดินมาไว้ให้แล้ว

โฉนดที่ดินคืออะไร

โฉนดที่ดิน คือ เอกสารรับรองกรรมสิทธิ์ของเจ้าของที่ดินที่มีไว้ครอบครองออกโดยกรมที่ดิน การจะใช้อำนาจบนพื้นที่ในโฉนดไม่ว่าจะซื้อ ขาย โอนกรรมสิทธิ์ หรือดำเนินคดีตามกฎหมายใดๆ ต้องมีชื่อของตนเองปรากฏบนใบโฉนด จึงจะสามารถใช้อำนาจเหล่านั้นบนพื้นที่ในโฉนดได้

โฉนดที่ดินมีที่ประเภท

โฉนดที่ดินแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่ โฉนดที่เป็นเอกสารแสดงสิทธิ์ที่ดิน ประกอบไปด้วย น.ส.4, น.ส.3 ก. และ น.ส.3/น.ส.3 ข. อีกประเภทคือโฉนดที่เป็นเอกสารสิทธิ์ที่ราชการออก ประกอบไปด้วย ส.ป.ก 4-01, ใบจอง น.ส.2, แบบยื่นชำระภาษีบำรุงท้องที่ ภ.ท.บ.5 และ ส.ท.ก. แต่สำหรับหัวข้อนี้จะมาเจาะลึกประเภทของโฉนดที่ดินที่มีความเกี่ยวข้องในการซื้อขายและโอนกรรมสิทธิ์ ซึ่งนั่นก็คือ โฉนดที่เป็นเอกสารแสดงสิทธิ์ที่ดิน นั่นเอง

1. โฉนดที่ดินตราครุฑสีแดง (น.ส.4)

โฉนดที่ดินตราครุฑสีแดง (น.ส.4) เป็นโฉนดที่ดินที่พบเห็นได้ทั่วไป โดยผู้ถือครองจะมีสิทธิ์บนพื้นที่ในโฉนด 100% กล่าวคือ สามารถทำการซื้อขายและโอนกรรมสิทธิ์ได้ แต่ต้องเดินทางไปดำเนินการ ณ สำนักงานที่ดินตามพื้นที่ที่ระบุในโฉนด

2. โฉนดที่ดินตราครุฑสีเขียว (น.ส.3 ก)

โฉนดที่ดินตราครุฑสีเขียว (น.ส.3 ก) เป็นเพียงโฉนดที่รับรองการทำประโยชน์ที่ดินเท่านั้น กล่าวคือ มีการทำรังวัด ดูระวางที่ดิน ดูรูปถ่ายทางอากาศ สามารถนำไปจดจำนองกับธนาคารได้ แต่ไม่นับว่าเป็นโฉนดที่ดินที่เป็น

กรรมสิทธิ์เหมือน น.ส.4 ในกรณีมีความประสงค์อยากเปลี่ยนจาก น.ส.3 ก เป็น น.ส.4 สามารถยื่นเรื่องที่สำนักงานที่ดินตามพื้นที่ที่ระบุในโฉนด โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ 

3. โฉนดที่ดินตราครุฑสีดำ (น.ส.3/น.ส.3 ข)

โฉนดที่ดินตราครุฑสีดำ (น.ส.3/น.ส.3 ข) เป็นโฉนดรับรองการทำประโยชน์ที่ดินที่ขาดความถูกต้องของข้อมูลเหมือนกัน โดยโฉนดที่ดินตราครุฑสีดำ น.ส.3 ไม่มีระวางที่ดิน ส่วนโฉนดที่ดินตราครุฑสีดำ น.ส.3 ข ไม่มีรูปถ่ายทางอากาศ ส่งผลให้ไม่สามารถทำการซื้อขายหรือจดจำนองได้ 

รายละเอียดด้านหน้า-หลังโฉนดที่ดิน

โฉนดที่ดินฉบับสมบูรณ์จะปรากฏข้อมูลทั้งด้านหน้าและด้านหลัง โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

• รายละเอียดด้านหน้าโฉนดที่ดิน ประกอบไปด้วย ตำแหน่ง, เลขที่โฉนด, ชื่อผู้ครอบครองคนแรก และรายละเอียดเนื้อที่ของที่ดิน แสดงหน่วยเป็น ไร่-งาน-ตารางวา
• รายละเอียดด้านหลังโฉนดที่ดิน เรียกว่า สารบัญจดทะเบียน ประกอบไปด้วย ประวัติทางนิติกรรมของโฉนดที่ดินฉบับนี้ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นการซื้อขาย, การจดจำนอง, การยกให้ หรือมรดก เป็นต้น โดยระบุชื่อนามสกุลของผู้ให้สัญญาและผู้รับสัญญา หากมีเงื่อนไขเพิ่มเติมเจ้าหน้าที่จะระบุข้อมูลด้วยตัวหนังสือสีแดง\

สรุปบทความ

การรู้จักประเภทของโฉนดที่ดินมีประโยชน์มากกว่าคิด หลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องไกลตัว แต่อย่าลืมว่าที่อยู่อาศัยเป็นหนึ่งในปัจจัยสี่ในการใช้ชีวิต ถึงแม้ในวันนี้เราอาจจะยังไม่มีโอกาสได้เป็นเจ้าของบ้านหรือที่ดิน ใช่ว่าในอนาคตจะไม่มีโอกาสจริงไม่ เพื่อลดความเสี่ยงที่จะถูกเอาเปรียบหรือถูกหลอกในการซื้อบ้าน ซื้อขายที่ดิน สามารถนำข้อมูลในบทความนี้ไปเป็นข้อสังเกตในการจำแนกประเภทของโฉนดที่ดินได้เลย