ติดตั้งโซลาร์เซลล์ประหยัดพลังงาน แก้ปัญหาค่าไฟบานปลาย แถมขายไฟได้ด้วย

ยุคนี้ใคร ๆ ก็พูดถึงการติดตั้งโซลาร์เซลล์ เพราะค่าไฟที่พุ่งสูงจนแทบสะดุ้งทุกครั้งที่บิลมา แต่รู้ไหมว่าการลงทุนติดตั้งโซลาร์เซลล์ไม่ใช่แค่ช่วยลดค่าไฟในบ้านเท่านั้น ยังช่วยเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์เป็นรายได้เสริมด้วยการขายไฟคืนให้รัฐอีกด้วย ซึ่งบทความนี้ Livinginsider จะพาไปรู้จักโซลาร์เซลล์ พร้อมขั้นตอนการขออนุญาตติดตั้งและขายไฟให้กับการไฟฟ้าฯ

โซลาร์เซลล์มีกี่ระบบ?

ก่อนจะไปดูวิธีติดตั้ง เรามาทำความรู้จักระบบของโซลาร์เซลล์ก่อนดีกว่า เพื่อช่วยให้ทุกคนเลือกใช้งานได้อย่างเหมาะสม เพราะแต่ละระบบมีลักษณะการใช้งานแตกต่างกันไป 

ระบบโซลาร์เซลล์แบบออนกริด

ระบบโซลาร์เซลล์แบบออนกริด (On Grid) เป็นระบบที่ใช้ไฟฟ้าได้ทั้งจากแผงโซลาร์เซลล์และจากการไฟฟ้าฯ เหมาะสำหรับบ้านที่ใช้ไฟเยอะในช่วงกลางวัน เช่น คนที่ทำธุรกิจที่บ้านหรือทำงานแบบ Work From Home โดยไฟฟ้าที่ผลิตจากแผงโซลาร์เซลล์สามารถนำมาใช้ได้ทันที แล้วมีไฟฟ้าเหลือใช้ ก็สามารถขายคืนให้กับการไฟฟ้าฯ ได้ 

แต่ข้อเสียคือระบบโซลาร์เซลล์แบบออนกริดจะไม่มีแบตเตอรี่สำหรับกักเก็บไฟ นั่นแปลว่าในตอนกลางคืนหรือเวลาไฟดับจะต้องใช้ไฟจากการไฟฟ้าฯ และสำหรับคนที่ต้องการติดตั้งโซลาร์เซลล์ระบบออนกริด จะต้องทำเรื่องขออนุญาตจากการไฟฟ้าฯ ก่อนด้วย 

ระบบโซลาร์เซลล์แบบออฟกริด

ระบบโซลาร์เซลล์แบบออฟกริด (Off-Grid) เหมาะสำหรับบ้านหรือสถานที่ในพื้นที่ห่างไกล เช่น บนดอยหรือชนบท เพราะสามารถจ่ายไฟให้เครื่องใช้ไฟฟ้าที่รองรับกระแสไฟตรงได้โดยไม่ต้องพึ่งไฟฟ้าจากการไฟฟ้าฯ แต่ด้วยความที่เครื่องใช้ไฟฟ้าในไทยส่วนใหญ่ใช้ไฟกระแสสลับ จึงต้องมีอินเวอร์เตอร์ช่วยแปลงไฟก่อนจ่ายไปยังเครื่องใช้ไฟฟ้า 

นอกจากนี้ ระบบโซลาร์เซลล์แบบออฟกริดยังมีแบตเตอรี่สำหรับเก็บพลังงานไว้ใช้ตอนกลางคืนด้วย และที่สำคัญคือไม่จำเป็นต้องทำเรื่องขออนุญาตติดตั้งให้ยุ่งยาก แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็มีข้อด้อยอยู่เหมือนกันคือ ถ้าไม่มีแดดหลายวันติดกัน ไฟที่ผลิตได้อาจไม่เพียงพอ

ระบบโซลาร์เซลล์แบบไฮบริด

ระบบโซลาร์เซลล์ไฮบริด (Hybrid Grid) สามารถใช้ได้ทั้งไฟฟ้าที่ผลิตจากแผงโซล่าเซลล์ และการไฟฟ้าฯ แถมยังมีแบตเตอรี่สำรองเก็บพลังงานไฟฟ้าไว้ใช้ในตอนกลางคืนได้ พูดง่าย ๆ ก็คือการผสมผสานระหว่างระบบออนกริดกับออฟกริดนั่นเอง แต่ข้อเสียคือไฟ้ฟ้าที่เหลือจากการใช้งานไม่สามารถขายคืนได้ และมีราคาค่อนข้างสูง จึงไม่ค่อยได้รับความนิยมมากนัก

ชนิดของแผงโซลาร์เซลล์

สำหรับแผงโซลาร์เซลล์ซึ่งทำหน้าที่รับแสงอาทิตย์มาใช้ในการสร้างไฟฟ้าก็มีหลายชนิดด้วยกัน ซึ่งแต่ละชนิดก็มีข้อดีข้อเสียแตกต่างกันไป ดังนี้

แผงโซล่าเซลล์ชนิดฟิล์มบาง

เป็นแผงโซลาร์เซลล์ที่นำสารที่มีคุณสมบัติเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์ไปเป็นพลังงานไฟฟ้ามาฉาบเป็นชั้นฟิล์มบาง ๆ ซ้อนกันหลาย ๆ ชั้น ซึ่งข้อดีของโซลาร์เซลล์ชนิดฟิล์มบางคือราคาถูกที่สุด แต่ข้อเสียคืออายุการใช้งานค่อนข้างสั้น อยู่ที่ประมาณ 5-10 ปีเท่านั้น

แผงโซล่าเซลล์ชนิดโมโนคริสตัลไลน์

แผงโซลาร์เซลล์ชนิดนี้ทำมาจากผลึกซิลิคอน มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมมุมตัด สามารถผลิตกระแสไฟฟ้าได้สูงกว่าแผงโซลาร์เซลล์ชนิดอื่น และแม้ว่าแสงแดดจะน้อยแต่แผงโซลาร์เซลล์แบบโมโนคริสตัลไลน์ก็ยังคงผลิตไฟฟ้าได้ดี และเป็นชนิดที่มีอายุการใช้งานยาวนานที่สุด ประมาณ 25-40 ปี แต่ข้อเสียคือราคาค่อนข้างสูง 

แผงโซล่าเซลล์ชนิดโพลีคริสตัลไลน์

เป็นแผงที่ทำมาจากผลึกซิลิคอนเหมือนกัน แต่รูปลักษณ์ภายนอกจะเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัสแบบไม่ตัดมุม ข้อดีคือผลิตกระแสไฟฟ้าได้ดี แม้อยู่ในที่ที่แสงแดดน้อย แถมยังราคาถูกอีกด้วย ส่วนอายุการใช้งานก็ค่อนข้างนาน ประมาณ 20-25 ปีเลยทีเดียว

การขออนุญาตติดตั้งโซลาร์เซลล์และขายไฟให้ไฟฟ้าฯ

สำหรับใครที่มีแพลนติดตั้งโซลาร์เซลล์ที่บ้านต้องไปทำเรื่องขออนุญาตให้ถูกต้องก่อน ไม่อย่างนั้นจะมีโทษตามพ.ร.บ.ควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 มาตรา 65 เพราะการติดตั้งโซลาร์เซลล์ก็คือการดัดแปลงอาคารบ้านเรือน ซึ่งมีผลต่อความปลอดภัยนั่นเอง ว่าแล้วก็ตามไปดูขั้นตอนการขออนุญาตติดตั้งโซลาร์เซลล์กันเลย

1. ติดต่อสำนักงานเขตพื้นที่ เทศบาล หรือหน่วยงานปกครองท้องถิ่นที่ดูแลกำกับกฎหมายควบคุมอาคาร เพื่อยื่นใบอนุญาตดัดแปลงอาคารในกรณีที่พื้นที่ติดตั้ง Solar Rooftop มีขนาดตั้งแต่ 160 ตารางเมตรขึ้นไป และมีน้ำหนักรวมเกิน 20 กิโลกรัม/ตารางเมตร 

แต่ถ้าพื้นที่ติดตั้งมีขนาดไม่เกิน 160 ตารางเมตร และมีน้ำหนักรวมไม่เกิน 20 กิโลกรัม/ตารางเมตร จะเป็นการยื่นใบคำร้องแจ้งให้ทราบ หลังจากได้รับการตรวจสอบเรียบร้อยแล้ว วิศวกรโยธาที่มีใบประกอบวิชาชีพวิศวกร (กว.) ก็จะเซ็นรับรองเพื่อให้เรานำไปดำเนินการขั้นต่อไป

2. ขอยกเว้นการรับใบอนุญาตประกอบกิจการไฟฟ้าต่อสำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) เนื่องจากการติดตั้งโซลาร์เซลล์เพื่อผลิตไฟฟ้าใช้ในครัวเรือนมีกำลังผลิตน้อยกว่า 1,000 กิโลวัตต์สูงสุด (kWp) ต่างจากการติดตั้งในห้างสรรพสินค้าหรือโรงงานที่มีกำลังผลิตมากกว่าหรือเท่ากับ 1,000 กิโลวัตต์สูงสุด (kWp) ซึ่งต้องขอรับใบอนุญาตประกอบกิจการไฟฟ้า

3. ยื่นเรื่องขอติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์บ้านขนานกับระบบโครงข่ายไฟฟ้าของการไฟฟ้าฯ เพื่อใช้ไฟฟ้าภายในบ้านและขายไฟส่วนที่เหลือให้กับการไฟฟ้าฯ โดยลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการ Solar ภาคประชาชน แล้วกรอกข้อมูลพร้อมอัปโหลดเอกสารต่าง ๆ ที่กำหนด 

หากได้รับการคัดเลือก จะมีหนังสือแจ้งมาที่บ้าน จากนั้นการไฟฟ้าฯ จะเข้ามาตรวจสอบการติดตั้งโซลาร์เซลล์ให้แน่ใจว่าทุกอย่างเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด เมื่อผ่านการตรวจสอบแล้ว จะต้องเปลี่ยนมิเตอร์ไฟฟ้าให้เป็นแบบที่รองรับระบบโซลาร์เซลล์โดยเฉพาะ พร้อมทั้งทำการเชื่อมต่อ COD เข้ากับระบบของการไฟฟ้าฯ และชำระค่าบริการต่าง ๆ ค่าขนาดไฟ และทำสัญญาซื้อขายไฟกับการไฟฟ้าฯ

สำหรับไฟฟ้าที่เหลือจะขายได้ในราคา 2.20 บาท/หน่วย และมีระยะเวลารับซื้อไฟฟ้า 10 ปี (เมื่อครบกำหนดจะมีหนังสือแจ้งให้ยื่นเรื่องใหม่) ซึ่งในส่วนของการขายไฟนั้น ทางการไฟฟ้าฯ จะหักลบจากค่าไฟที่ใช้อัตโนมัติ ยกตัวอย่างเช่น เดือนนี้เรามีค่าไฟที่ใช้จากการไฟฟ้าฯ จำนวน 2,000 บาท ส่วนไฟฟ้าที่ผลิตจากโซลาร์เซลล์เหลือขายคิดเป็นจำนวน 1,000 บาท นั่นหมายความว่าเราต้องจ่ายค่าไฟ 1,000 บาท

แต่ถ้าเดือนไหนราคาขายไฟฟ้าที่ผลิตจากโซลาร์เซลล์มีจำนวนมากกว่าค่าไฟที่ใช้จากการไฟฟ้าฯ ระบบก็จะหักลบอัตโนมัติ แล้วโอนเงินส่วนต่างเข้ามาในบัญชีธนาคารที่ลงทะเบียนไว้ ทั้งนี้ บ้านที่อยู่ในพื้นที่ในกรุงเทพฯ นนทบุรี และสมุทรปราการ ให้ติดต่อการไฟฟ้านครหลวง ส่วนพื้นที่อื่น ๆ ให้ติดต่อการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค 

การติดตั้งโซลาร์เซลล์อาจไม่เหมาะกับทุกบ้าน แต่เหมาะกับบ้านที่ใช้ไฟเยอะและมีค่าไฟแพงมากกว่า ถ้าสนใจ ควรเริ่มจากการคำนวณต้นทุนอย่างละเอียด เพื่อดูว่าคุ้มค่าหรือไม่ และต้องใช้เวลานานแค่ไหนถึงจะคืนทุนได้

ขอบคุณที่มา

www.mea.or.th

www.static.mea.or.th

www.solarwing.co

บทความที่เกี่ยวข้อง

“บ้านคาร์บอนต่ำ” แนวคิดการอยู่อาศัยเพื่อโลกที่ดีกว่า

แนะนำวิธีขอมิเตอร์ไฟฟ้ากับการไฟฟ้าฯ ต้องทำอย่างไร

ไอเดียแต่งบ้านคลายร้อน ให้เย็นสบายตลอดทั้งวัน

เปรียบเทียบข้อดี-ข้อเสียของการลงสายไฟฟ้าใต้ดิน